第八课 六气 (Bài 8: Lục khí)
第八课 六气
BÀI 8: LỤC KHÍ
第一课时
Tiết 1
一
学习目标
Mục tiêu học tập
1. 了解 “六气” 和 “六淫”。
2. 掌握相关的专业词语：风、寒、暑、湿、燥、热，邪、淫
3. 掌握中医常用表达方式：……受……
二
复习
Ôn tập
根据第七课的内容，说说中医和西医分别是如何由外而内看身体的。
三
热身
Khởi động
你知道哪些表示气候的词语？请把它们写下来。
这些气候中哪些容易引起疾病？疾病的名字是什么？
四
浏览课文并填空
Đọc lướt bài đọc và điền vào chỗ trống
课文
08-1
BÀI ĐỌC
六气
生词
08-2
TỪ MỚI
第二课时
Tiết 2
一
学习并练习生词
Học và luyện tập từ mới
（一）熟读并理解下列词语
燥 六气 程度 时令 六邪 体质 承载 翻覆
取决于 适应 不符 引发 遭遇 必需 治病 虚弱
（二）选词填空
二
学习并练习中医专业术语和知识
Học và luyện tập thuật ngữ và tri thức chuyên ngành Trung y
第三课时
Tiết 3
一
学习课文
Học bài đọc
（一）朗读第 1 段，回答下列问题
（二）朗读第 2 段，回答下列问题
（三）朗读第 3 段，回答下列问题
（四）朗读第 4 段，回答下列问题
二
复述课文
Thuật lại bài đọc
（一）根据课文内容填空
（二）根据提示复述课文
中医把自然界的六种气候——……称为“……”。六气既能……，也可以……。
这六种因素何时有害，从而导致人体产生疾病？这取决于……。如果六气……或与……，就可能……，这时它们就成为……，变成“……”，即……。
从另一方面讲，如果人体……，……，即使遭遇不正常的……，也不会……；反之，正气……，体质……，即使是……程度的气候因素，也可能……。
三
课堂讨论
Thảo luận trong lớp học
1. 现在这个季节人们容易受哪种 “邪” 的侵害而生病？应该怎么做才能避免生病？
2. 谈谈你的国家哪种气候因素最明显，会导致什么样的疾病。
第四课时
Tiết 4
一
扩展阅读
Bài đọc mở rộng
病因学说
HỌC THUYẾT BỆNH NHÂN
所谓病因，就是导致疾病的原因，又称做致病因素；病因学说就是研究病因的性质和致病特点的学说。中医学非常重视根据疾病的表现推求病因，然后根据病因进行治疗。
一般来说，病因可以分为四类：一为外感病因，包括六淫和疫气。它们都来源于自然界，疫气还具有传染性。二为内伤病因，包括内伤七情、劳逸过度、饮食失宜等。七情（喜、怒、忧、思、悲、恐、惊）是人体对外界事物和现象的情志反应，是正常的生理活动；但如果七情失调，也可以使脏腑气血失调，从而引起疾病的发生。劳逸结合，是维持健康的必要条件；而长时间的过度劳累或过度安逸，也会导致疾病的发生。饮食是人维持生命的物质源泉，饮食适度是健康的必要条件；而饮食失宜，则会损伤脾胃引起疾病。三为痰饮、瘀血、结石。它们是病理产物，一旦在体内出现，又可以引发病症。四为其他，如外伤、寄生虫、先天因素等。
了解病因学说，不仅对疾病的治疗有很大作用，还可以预防疾病的发生。
Cái gọi là bệnh nhân, chính là nguyên nhân gây ra bệnh tật, cũng gọi là nhân tố gây bệnh; học thuyết bệnh nhân chính là học thuyết nghiên cứu tính chất của nguyên nhân bệnh và đặc điểm gây bệnh. Trung y học rất coi trọng việc căn cứ vào biểu hiện của bệnh tật để tìm hiểu bệnh nhân, sau đó căn cứ vào bệnh nhân để tiến hành chữa trị.
Nói chung, bệnh nhân có thể phân thành 4 loại: Một là bệnh nhân ngoại cảm, bao gồm lục dâm và dịch khí. Chúng đều bắt nguồn từ tự nhiên, dịch khí còn có tính truyền nhiễm. Hai là bệnh nhân nội thương, bao gồm thất tình nội thương, làm việc và nghỉ ngơi quá mức, ăn uống không thích hợp. Thất tình (hỉ, nộ, ưu, tư, bi, khủng, kinh) là phản ứng tình chí của cơ thể con người đối với sự vật và hiện tượng của thế giới bên ngoài, là hoạt động sinh lý bình thường; nhưng nếu thất tình mất điều hòa, cũng có thể khiến khí huyết tạng phủ mất điều hòa, từ đó gây ra bệnh tật. Kết hợp lao động và nghỉ ngơi là điều kiện tất yếu duy trì sức khỏe, còn lao lực quá mức hoặc an nhàn quá mức trong thời gian dài cũng có thể gây ra bệnh tật. Ăn uống là nguồn vật chất duy trì sự sống; ăn uống thích hợp là điều kiện tất yếu cho sức khỏe; mà ăn uống không thích hợp sẽ làm tổn thương tỳ vị, gây ra bệnh tật. Ba là đàm ẩm, máu bầm, kết sỏi. Chúng là sản vật bệnh lý, một khi xuất hiện trong cơ thể lại có thể dẫn phát chứng bệnh. Bốn là nguyên nhân khác như ngoại thương, ký sinh trùng, nhân tố bẩm sinh.
Tìm hiểu Học thuyết bệnh nhân không chỉ có tác dụng rất lớn cho việc chữa trị bệnh tật, mà còn có thể dự phòng sự phát sinh bệnh tật.
（一）借助生词表，阅读短文，读后判断正误
（二）再次阅读短文，判断正误
（三）根据课文内容填写下表
二
课外活动
Hoạt động ngoại khóa
找几位中国老人，跟他们谈一下你学的中医 “六气”，听听他们的看法，写在下面。
中医生活馆
Trung y trong đời sống hằng ngày
如何预防秋燥
DỰ PHÒNG THU TÁO NHƯ THẾ NÀO
秋天的时候，人们容易出现秋燥的症状，主要表现为：声音沙哑、喉咙疼痛、口腔溃疡，皮肤干燥、瘙痒甚至皴裂，头发干燥、枯黄，容易掉落，以及便秘等。
预防 “秋燥症” 可以采用饮食调理的方法，多吃一些能滋阴润燥的蔬菜水果，如萝卜、银耳、莲藕、百合、梨、苹果、柿子、香蕉等，不吃或少吃辛辣、煎炸、烧烤类食品，如生姜、辣椒、花椒、桂皮、葱、烤羊肉串、炸鸡等。
下面介绍两种适合秋季食用的菜谱：
【莲藕排骨汤】
原料：莲藕500克，猪排骨500克，黄酒、生姜、葱、盐适量
制作方法：猪排切段约一寸长，在沸水中过2分钟左右，弃水；将藕洗净切片，与排骨一起放在1500毫升温水之中，加黄酒、姜、葱适量，水沸后小火炖90分钟左右，加适量盐，即可食用。
功效：补脾益肺。
【雪梨银耳羹】
原料：雪梨2个，银耳50克，冰糖100克。
制作方法：雪梨切片，银耳泡软去掉硬根。锅内加水，放入梨、银耳、冰糖，煮30分钟，即可食用。
功效：益气、滋阴、止咳，预防秋季燥咳。
Vào mùa thu, con người dễ xuất hiện triệu chứng thu táo, chủ yếu biểu hiện là: khan tiếng, đau họng, loét miệng, da khô, ngứa, thậm chí nứt nẻ, tóc khô vàng, dễ rụng và táo bón.
Có thể áp dụng phương pháp ẩm thực điều dưỡng để dự phòng thu táo, ăn nhiều một số rau củ quả có thể tư âm nhuận táo, như củ cải, ngân nhĩ, củ sen, bách hợp, lê, táo, hồng, chuối…, không ăn hoặc ăn ít những thực phẩm cay, chiên, nướng, như gừng, ớt, hoa tiêu, quế, hành, xiên thịt dê nướng, gà rán…
Dưới đây giới thiệu hai thực đơn thích hợp dùng vào mùa thu:
[Canh sườn củ sen]
Nguyên liệu: 500g củ sen, 500g sườn heo, rượu vàng, gừng, hành, một lượng muối thích hợp.
Phương pháp chế biến: sườn heo cắt khúc khoảng 1 tấc, trụng trong nước sôi khoảng 2 phút, bỏ nước; củ sen rửa sạch, cắt miếng, bỏ chung với sườn vào 1,5 lít nước đang nấu, thêm một ít rượu vàng, gừng, hành, sau khi nước sôi thì vặn nhỏ lửa hầm khoảng 90 phút, thêm ít muối thì có thể dùng.
Công hiệu: Bổ tỳ ích phế.
[Chè tuyết lê ngân nhĩ]
Nguyên liệu: 2 trái tuyết lê, 50g ngân nhĩ, 100g đường phèn.
Phương pháp chế biến: Tuyết lê cắt miếng, ngân nhĩ ngâm mềm, bỏ gốc cứng. Cho nước vào trong nồi, bỏ lê, ngân nhĩ, đường phèn vào, nấu khoảng 30 phút thì có thể dùng.
Công hiệu: Ích khí, tư âm, trị ho, dự phòng ho do táo vào mùa thu.