第六课 中医是怎样看病的 (Bài 6: Trung y khám bệnh như thế nào)
第六课 中医是怎样看病的
BÀI 6: TRUNG Y KHÁM BỆNH NHƯ THẾ NÀO
第一课时
Tiết 1
一
学习目标
Mục tiêu học tập
1. 了解中医四诊：望、闻、问、切。
2. 理解中医 “四诊合参” 的意思。
3. 掌握中医专业词语：象、切、嗅、临床
二
复习
Ôn tập
1. 根据第五课所学的内容，简要介绍一下津液的内容。
2. 身体中的 “五液” 与之相对应的 “五脏” 分别是什么？
三
热身
Khởi động
1. 说一下你所知道的西医诊断的方法有哪些。
2. 在你们国家，如果感冒了，一般会怎么处理？
四
浏览课文并填空
Đọc lướt bài đọc và điền vào chỗ trống
课文
06-1
BÀI ĐỌC
中医是怎样看病的
生词
06-2
TỪ MỚI
第二课时
Tiết 2
一
学习并练习生词
Học và luyện tập từ mới
（一）熟读并理解下列词语
脉诊 临床 病情 四诊 形 态 患者 言语
全面 综合 强调 切脉 诊察 合称 观察
嗅 把握 诊断 独具特色
（二）“诊” 即诊察的意思。找出课文里所有含有 “诊” 字的词语，说出它们的意思。
二
学习并练习中医专业术语
Học và luyện tập thuật ngữ chuyên ngành Trung y
（一）象
xiàng
Tượng
（二）切
qiē/qiè
Thiết
1. 对照课文，将词语与其相应的释义连线。
2. 分组模仿练习。两位同学一组，一个人模仿医生分别用四诊法看病，另一个人说出是哪一种诊法，并加以描述。
第三课时
Tiết 3
一
学习课文
Học bài đọc
（一）朗读第 1 段，回答下列问题
（二）朗读第 2 段，回答下列问题
（三）朗读第 3 段，回答下列问题
二
复述课文
Thuật lại bài đọc
（一）根据课文内容填空
（二）根据提示复述课文
中医看病，有……、……、……、……四种诊察方法，合称 “……”。
望，是用……观察，望诊就是……，重点是……、……和……。闻，是……，闻诊就是……、……等声音，嗅气味。问，是……。切，是切病人的……和……，重点是切脉。其中……和……是中医独具特色的诊察方法。
三
课堂讨论
Thảo luận trong lớp học
1. 说一说中医和西医看病诊断方法有什么不同。
2. 你还知道其他的诊察疾病的方法吗？
第四课时
Tiết 4
一
扩展阅读
Bài đọc mở rộng
问诊
VẤN CHẨN
望、闻、问、切，是中医诊察疾病的四种基本方法，医生需要具有敏锐的感觉和一定的技巧，并通过不断的训练，才能熟练地掌握和运用它们。四诊之中，又以问诊最为简单和直接，搜集的病情资料最丰富。
问诊的主要内容包括：一般情况、主诉、现病史、既往史、个人生活史、家族史等，其中又以主诉和现病史最重要。主诉是病人就诊时最主要的症状和持续的时间，具有重要的诊断价值。现病史描述疾病的发生、发展、变化过程和诊治经过，重点是问现在的症状。古人曾经总结了一首 “十问歌” 来概括问诊的内容。
一问寒热二问汗，三问头身四问便；
五问饮食六胸腹，七聋八渴俱当辨；
九问旧病十问因，再兼服药参机变；
女子尤必问经期，迟速闭崩皆可见；
再添片语告儿科，天花麻疹全占验。
在问诊过程中，医生既要有高度认真负责的精神，又要有和蔼可亲的态度，既能耐心倾听病人叙述，又能抓住重点仔细询问，以求获得详实可靠的资料。
Vọng, văn, vấn, thiết là bốn phương pháp chẩn bệnh cơ bản của Trung Y, thầy thuốc cần phải có cảm giác nhanh nhạy và kỹ xảo nhất định, đồng thời thông qua huấn luyện không ngừng mới có thể thuần thục nắm vững và vận dụng chúng. Trong tứ chẩn, vấn chẩn có thể xem là phương pháp đơn giản và trực tiếp nhất, tư liệu bệnh tình thu thập được thông qua vấn chẩn cũng phong phú nhất.
Nội dung chủ yếu của vấn chẩn bao gồm: tình trạng thông thường, miêu tả về bệnh tật, bệnh sử hiện tại, lịch sử y tế quá khứ, lịch sử sinh hoạt cá nhân, lịch sử gia tộc…, trong đó miêu tả về bệnh tật và bệnh sử hiện tại là quan trọng nhất. Miêu tả về bệnh tật là miêu tả của người bệnh về những triệu chứng chủ yếu nhất và thời gian kéo dài, có giá trị chẩn đoán quan trọng. Bệnh sử hiện tại miêu tả quá trình phát sinh, phát triển, biến hóa của bệnh tật và quá trình chẩn trị, trọng điểm là hỏi về triệu chứng hiện tại. Người xưa từng tổng kết một bài “Thập vấn ca” để khái quát nội dung của vấn chẩn.
Nhất vấn hàn nhiệt, nhị vấn hãn
(Một hỏi cảm giác nóng lạnh của người bệnh; hai hỏi người bệnh có ra mồ hôi hay không)
Tam vấn đầu thân, tứ vấn tiện
(Ba hỏi toàn bộ cơ thể [đầu, mình…] người bệnh, có chỗ nào không thích hợp, tức đau ở đâu;bốn hỏi tình trạng tiêu tiểu có liên quan)
Ngũ vấn ẩm thực, lục hung phúc
(Năm hỏi tình trạng ăn uống của người bệnh [thói quen ăn uống và khẩu vị];sáu hỏi triệu chứng ở ngực bụng của người bệnh)
Thất lung, bát khát câu đương biện
(Bảy hỏi thính lực của người bệnh có bình thường hay không;tám hỏi người bệnh có cảm thấy khát hay không)
Cửu vấn cựu bệnh, thập vấn nhân
(Chín hỏi hồ sơ bệnh cũ; mười hỏi nguyên nhân sinh bệnh lần này)
Tái kiêm phục dược tham cơ biến
(Nếu bệnh nhân đã từng uống thuốc thì phải tham khảo tư liệu này)
Nữ tử vưu tất vấn kinh kỳ
(Bệnh nhân nữ thì phải hỏi tình trạng kinh nguyệt)
Trì, tốc, bế, băng giai khả kiến
(Kinh nguyệt đến muộn, đến sớm, bế kinh, băng lậu đều là những vấn đề thường gặp)
Tái thiêm phiến ngữ cáo nhi khoa
(Lại thêm lời kể của bố mẹ về bệnh tình của con nhỏ)
Thiên hoa, ma chẩn toàn chiêm nghiệm
(Đậu mùa, bệnh sởi đều phải hỏi đến.)
Trong quá trình vấn chẩn, thầy thuốc vừa phải có tinh thần phụ trách nghiêm túc cao độ, vừa phải có thái độ hòa nhã, thân thiết, vừa có thể kiên nhẫn lắng nghe người bệnh kể lể, vừa có thể nắm bắt trọng điểm hỏi tỉ mỉ để có được tư liệu tường tận, chính xác.
（一）借助生词表，阅读短文，读后判断正误
（二）再次阅读短文，回答下列问题
二
课外活动
Hoạt động ngoại khóa
- 问一下你周围的中国朋友，他们对中医和西医诊断方法的看法是什么，并写下来。
- 去医院中医科挂号看一次中医，体会中医看病的全过程，把所见和所得写下来。
中医生活馆
Trung y trong đời sống hằng ngày
中医切脉寸关尺
BẮT MẠCH THỐN, QUAN, XÍCH TRONG TRUNG Y
中医切脉最多选取的部位是手腕后的桡动脉搏动处，切脉的时间以上午为最好。切脉时，患者要将手臂放在与心脏同一水平的高度上，平展放松，然后医生将食指、中指和无名指略弯曲呈弓状，用指目（指端的螺纹处，此处感觉最灵敏）切按好。切脉时，患者要将手臂放在与心脏同一水平的高度上，平展放松，然后医生将食指、中指和无名指略弯曲呈弓状，用指目（指端的螺纹处，此处感觉最灵敏）切按寸、关、尺三部。关部在手腕后高骨的内侧，寸在关部的前边，尺在关部的后边。人左手的寸、关、尺分别对应内脏的心、肝、肾，右手的寸、关、尺分别对应肺、脾、命门。
Bộ vị lựa chọn bắt mạch nhiều nhất trong Trung y là chỗ mạch đập của động mạch quay. Thời gian bắt mạch tốt nhất là buổi sáng. Khi bắt mạch, người bệnh phải để cánh tay ở độ cao ngang với tim, để bằng phẳng và thả lỏng, sau đó thầy thuốc hơi cong ngón trỏ, ngón giữa và ngón áp út thành hình cánh cung, dùng chỉ mục (chỗ hoa văn xoắn ốc đầu ngón tay, chỗ này cảm giác nhạy nhất) bắt ấn ở ba bộ Thốn, Quan, Xích. Bộ Quan ở cạnh trong của xương cao sau cổ tay, bộ Thốn ở trước bộ Quan, bộ Xích ở sau bộ Quan. Ba bộ Thốn, Quan, Xích của tay trái con người lần lượt đối ứng với ba tạng Tâm, Can, Thận. Ba bộ Thốn, Quan, Xích của tay phải lần lượt đối ứng với Phế, Tỳ, Mệnh môn.