第十四课　汤丸散膏丹 (Bài 14: Thang, Hoàn, Tán, Cao, Đan)

  Trung dược không những có thể uống, còn có thể dùng ngoài. Trung dược dùng ngoài ứng dụng rộng rãi nhất, người dân Trung Quốc quen thuộc nhất có lẽ thuộc về thuốc cao. Đối với người già thường xuyên đau mỏi lưng mà nói, thuốc cao càng là thứ chuẩn bị sẵn trong nhà.

  Thuốc cao thời xưa còn gọi là “miếng dán”, là một loại thuốc cao dùng ngoài – thứ dạng keo do vật chất như dầu mỡ trộn với Trung dược sắc chế thành, bôi lên vật liệu như vải, giấy…, dán lên da. Thuốc cao có thể dùng để trị các bệnh như lở loét sưng nhọt, tổn thương do té ngã, bị đánh, đau tê khớp do phong thấp… “Hoàng Đế nội kinh” thành sách hơn 2000 năm trước đã ghi chép một loại thuốc cao làm từ mỡ lợn, dùng để trị lở loét, có thể thấy lịch sử ứng dụng của thuốc cao đã có từ lâu.

  Vậy thuốc cao lại trị bệnh như thế nào? Thành phần của thuốc cao thông qua da thẩm thấu vào trong cơ thể, sinh ra tác dụng thúc đẩy tuần hoàn máu cục bộ, cải thiện dinh dưỡng mô, từ đó đạt đến mục đích tiêu thũng chỉ thống (tiêu sưng giảm đau), hoạt huyết hóa ứ (lưu thông máu, tan máu bầm), khư phong tán hàn (xua đuổi phong tà, hàn tà). So với tiêm thuốc, uống thuốc, thuốc cao có những ưu điểm như chọn dùng nguyên liệu tiện lợi, thao tác đơn giản, giá rẻ, an toàn không đau, dễ được mọi người chấp nhận.

  Điều cần chú ý là, đối với tổn thương cấp tính do té ngã, đừng dán thuốc cao liền, do tác dụng hoạt huyết của nó có thể làm sưng đau nặng hơn. Người bị tổn thương một bộ phận da cũng đừng dán trực tiếp thuốc cao lên vết thương. Ngoài ra, trong thuốc cao thường chứa thuốc phương hương tẩu thoán (thơm và khuếch tán), hoạt huyết hóa ứ, phụ nữ có thai không nên sử dụng. Đối với những người da dễ bị dị ứng, lúc dán thuốc cao cũng phải cẩn thận, nếu một bộ phận da xuất hiện tình trạng không thích hợp như nổi đỏ, ngứa thì phải lập tức ngưng sử dụng.