第十课 小感冒，大学问 (Bài 10: Bệnh cảm nhỏ, kiến thức lớn)
第十课 小感冒，大学问
BÀI 10: BỆNH CẢM NHỎ, KIẾN THỨC LỚN
第一课时
Tiết 1
一
学习目标
Mục tiêu học tập
1. 了解引发感冒的几种因素。
2. 掌握中医常用词语：风寒、风热、风湿、辛温、辛凉、疏风祛湿
二
复习
Ôn tập
回顾第九课的内容，请简要说一下正气、邪气与人体健康的关系。
三
热身
Khởi động
1. 你平时感冒有怎样的症状？一般会吃什么感冒药？
2. 在你们国家有没有治疗感冒、发热等常见症状的小偏方？说说看。
四
浏览课文并填空
Đọc lướt bài đọc và điền vào chỗ trống
课文
10-1
BÀI ĐỌC
正气与邪气
生词
10-2
TỪ MỚI
第二课时
Tiết 2
一
学习并练习生词
Học và luyện tập từ mới
（一）熟读并理解下列词语
处方 症状 宿疾 鼻塞 喷嚏 风湿
辛温 辛凉 疏风 祛湿 气虚 滋阴
辨证 论治 同病 异治 兼顾
（二）选词填空
（三）学习 “宿” 字的用法
二
学习并练习中医专业术语和知识
Học và luyện tập thuật ngữ và tri thức chuyên ngành Trung y
（一）感冒及其致病原因
Cảm mạo và nguyên nhân gây bệnh cảm
风为百病之“长”（zhǎng，第一），古人认为寒暑湿燥火多依附于风邪而侵犯人体，风邪是外邪致病的先导，甚至把风邪作为外感致病因素的总称。
（二）辨证论治
Biện chứng luận trị
辨证论治是中医临床诊断和治疗疾病的思维方法和过程。通过望、闻、问、切四诊收集患者的病史、症状等临床资料，根据中医理论进行综合分析，分辨疾病的病因、性质、部位，以及邪正之间的关系，概括、判断为某种性质的证，这就是辨证。根据辨证结果，拟定治疗方法，并付诸实施，这就是论治，或称为施治。
辨证是决定治疗的前提和依据，论治是治疗的手段和方法。辨证论治是中医学的基本特点之一。
第三课时
Tiết 3
一
学习课文
Học bài đọc
朗读课文，回答下列问题
二
复述课文
Thuật lại bài đọc
（一）根据课文内容填空
（二）根据提示复述课文
感冒常见的……一般都是……、……、……、……、……等。不过，这些相似的……，在中医那里通过……。首先，侵犯人体的……可能不同，或为……，或为……，或为……。由风寒引起的感冒要……，由风热引起的感冒要……，而由风湿引起的感冒要……。其次，感冒患者的……，有些人为……，有些人为……，有些人为……；气虚者要……，阴虚者要……，而火热之体的患者要……。再次，感冒患者可能有……，有些人患有……，有些人患有……，有些人患有……，在处方下药时……。
三
课堂讨论
Thảo luận trong lớp học
比较一下中医和西医对感冒的处理各有什么优点。
第四课时
Tiết 4
一
扩展阅读
Bài đọc mở rộng
相同的病因，不同的感冒
BỆNH NHÂN GIỐNG NHAU, CẢM MẠO KHÁC NHAU
同样的外邪引起的感冒，它们的证型相同吗？不同体质患者的感冒，它们的治疗方法是一样的吗？
中医认为，引起感冒的外邪在侵入身体以后，其性质有可能随着患者的体质发生变化。举例而言，外界的寒邪侵入了一位热性体质者的身体，它有可能化为热邪，这时表现出的病症就是热证；外界的热邪侵入了一位寒性体质者的身体，它有可能化为寒邪，这时表现出的病症就可能是寒证。所以，即使是同一时期由同一外邪引起的感冒病例，证型也可能是不相同的。
患者的体质不同，感冒的治疗方法也相应地有所不同。所谓 “实人伤寒发其汗，虚人伤寒建其中”，意思就是说，体质较壮实的人患感冒，可以直接用发汗的方法治疗；而体质偏虚弱的人患感冒，则需要兼扶正气，如气虚者要益气解表，阳虚者要扶阳解表，阴虚者要滋阴解表等。对于体质较虚弱的患者，单用发汗方法，或者发汗太过，有可能在治疗感冒的同时，损伤人体正气。
Cảm mạo do ngoại tà giống nhau gây ra, loại hình chứng bệnh của chúng có giống nhau không? Cảm mạo ở người bệnh có thể chất khác nhau, phương pháp trị liệu của chúng có giống nhau không?
Trung y cho rằng, sau khi ngoại tà gây cảm mạo xâm nhập vào cơ thể, tính chất của nó có thể tùy theo thể chất của người bệnh mà phát sinh biến đổi. Nêu ví dụ mà nói, hàn tà ở bên ngoài xâm nhập vào cơ thể của một người có thể chất mang tính nhiệt, nó có thể hóa thành nhiệt tà, lúc này chứng bệnh biểu hiện ra là chứng nhiệt; nhiệt tà ở bên ngoài xâm nhập vào cơ thể của một người có thể chất mang tính hàn, nó có thể hóa thành hàn tà, lúc này chứng bệnh biểu hiện ra có thể là chứng hàn. Cho nên, dù là ca bệnh cảm mạo ở cùng một thời kỳ do cùng một ngoại tà gây ra, loại hình chứng bệnh cũng có thể khác nhau.
Thể chất của người bệnh khác nhau, phương pháp trị liệu cảm mạo cũng có sự khác nhau tương ứng. Câu “Thực nhân thương hàn phát kỳ hãn, hư nhân thương hàn kiến kỳ trung” có nghĩa là người có thể chất khá tráng kiện mắc bệnh cảm, có thể trực tiếp dùng phương pháp phát hãn (làm đổ mồ hôi) để trị liệu; còn người có thể chất thiên về suy yếu mắc bệnh cảm thì cần đồng thời nâng đỡ chính khí, như người khí hư phải ích khí giải biểu, người dương hư phải phù dương giải biểu… Đối với người bệnh có thể chất khá suy yếu, chỉ dùng phương pháp phát hãn hoặc phát hãn thái quá có thể chữa bệnh cảm nhưng đồng thời lại gây tổn thương chính khí của cơ thể người bệnh.
（一）借助生词表，阅读短文，读后判断正误
（二）再次阅读短文，回答下列问题
二
课外活动
Hoạt động ngoại khóa
去药店看一下有哪些治疗感冒的中成药，都分别适合哪种感冒，记下名字，写在下面。
中医生活馆
Trung y trong đời sống hằng ngày
风寒感冒小验方
BÀI THUỐC DÂN GIAN CHỮA CẢM MẠO PHONG HÀN
冬季天气寒冷，风寒感冒十分常见。患者常有恶寒、发热、头身疼痛、无汗、鼻塞、流清涕等表现，感觉十分痛苦。这时候，除了去医院就诊或去药店买药，还可以利用人们日常吃的食物来治疗：
将一把糯米煮成汤，再加7个葱头、7片生姜，熬好后再加半盅醋，热热地喝下去，并注意保暖，有可能很快就能发汗退热，感冒的症状随着也就会消除了。
需要说明的是，此方适合于风寒感冒，风热感冒则不宜；不论男女老少、体质强弱，只要辨证为风寒感冒者，都可以服用。此外，喝药以后让全身微微出一点汗为宜，但出汗以出小汗为最好，不要大汗淋漓；出汗后还要注意适当避风。
Mùa đông thời tiết giá lạnh, cảm mạo phong hàn rất thường gặp. Người bệnh thường có các triệu chứng như: sợ lạnh, sốt, đầu mình đau nhức, không ra mồ hôi, nghẹt mũi, chảy nước mũi…, cảm thấy vô cùng khó chịu. Lúc này, ngoài việc đi bệnh viện khám chữa hoặc đi nhà thuốc mua thuốc, người bệnh còn có thể sử dụng đồ ăn hay ăn thường ngày để chữa trị:
Nấu một nắm gạo nếp thành cháo, cho thêm 7 củ hành, 7 lát gừng tươi, sau khi nấu xong thêm vào nửa ly nhỏ dấm, ăn lúc còn nóng, đồng thời chú ý giữ ấm, có thể nhanh chóng đổ mồ hôi, hạ sốt, triệu chứng cảm cũng theo đó mất đi.
Cần nói rõ là bài thuốc này chỉ thích hợp cho cảm mạo phong hàn, còn cảm mạo phong nhiệt thì không thích hợp. Bất kể già trẻ trai gái, thể chất mạnh yếu, chỉ cần xác định là cảm mạo phong hàn đều có thể dùng. Ngoài ra, sau khi uống thuốc phải để cho toàn thân hơi ra mồ hôi một chút là thích hợp, đừng để đổ mồ hôi dầm dề; sau khi ra mồ hôi còn phải chú ý tránh gió cho thỏa đáng.